Phát biểu tại Lễ trao giải, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh tầm quan trọng của đọc sách và vai trò, giá trị của sách. Giải thưởng Sách Quốc gia là hoạt động cụ thể hóa sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội đối với văn hóa đọc, góp phần khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách, tôn vinh giá trị của sách, người viết sách. Đặc biệt, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Dân tộc Việt Nam muốn vươn lên thì nhất định phải nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Nhất định chúng ta phải học nhiều hơn, phải đọc nhiều hơn, cần khơi dậy nguồn cảm hứng để mọi người Việt Nam dành thời gian cho việc đọc, việc học, nghiên cứu để nâng tầm hiểu biết và bồi dưỡng tâm hồn.

 

 

 

Cũng theo Phó Thủ tướng, đến nay giải thưởng Sách Quốc gia đã qua ba lần tổ chức. Qua mỗi lần, giải thưởng lại có những đổi mới và kết quả tích cực hơn. Số lượng các nhà xuất bản, số lượng sách tham gia dự giải thưởng tăng cùng sức lan tỏa của giải thưởng trong xã hội góp phần phát triển văn hoá đọc. Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam mong muốn, các Bộ, ngành, hội và các đơn vị liên quan tiếp tục có nhiều sáng tạo thiết thực hơn để Giải thưởng Sách Quốc gia nhận được sự quan tâm của công chúng, góp phần đẩy mạnh văn hóa đọc, nhằm khẳng định Việt Nam là một dân tộc hiếu học.

 

 

 

Báo cáo tại Lễ trao giải, Thứ trưởng Bộ TT&TT, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia Hoàng Vĩnh Bảo đánh giá: Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2016, Giải thưởng Sách Việt Nam đã được nâng lên thành Giải thưởng Sách Quốc gia. Đây là giải thưởng của Nhà nước được tổ chức hằng năm, do Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam thực hiện. Giải thưởng được trao cho những cuốn sách (bộ sách) có giá trị nổi bật về nội dung tư tưởng, tri thức, thẩm mỹ có tác động mạnh mẽ đến cộng đồng; khuyến khích, tôn vinh những người sáng tác và những người hoạt động trong lĩnh vực xuất bản Việt Nam, góp phần phát hiện, lưu giữ, quảng bá những tác phẩm có giá trị đến với đông đảo bạn đọc, tạo động lực thúc đẩy sự nghiệp xuất bản phát triển theo đúng hướng và phù hợp với xu thế hội nhập.

  

 

 

Theo Điều lệ giải, Giải thưởng Sách Quốc gia được tổ chức và trao giải hàng năm vào dịp kỷ niệm Ngày Sách Việt Nam (21/4), nhưng do dịch bệnh Covid-19, công tác tổ chức chấm giải gặp không ít khó khăn. Vì vậy, Kế hoạch tổ chức Lễ trao Giải đã phải lùi đến tháng 10/2020.

 

So với hai kỳ giải trước, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba được tổ chức trong điều kiện chịu tác động của dịch bệnh Covid-19. Nhiều đơn vị trong ngành xuất bản, công ty phát hành sách, công ty sách bị ngưng trệ sản xuất. Doanh thu của các đơn vị phát hành, công ty sách bị sụt giảm mạnh, trong điều kiện vẫn phải trang trải chi phí thuê lao động, thuê mặt bằng... Nhiều cửa hàng sách phải tạm thời đóng cửa, thu nhập của người lao động trong ngành xuất bản gặp nhiều khó khăn...

 

Mặc dù gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 toàn cầu, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba được tổ chức, triển khai  với nhiều nét mới. Đặc biệt là việc bổ sung 01 Giải đặc biệt lựa chọn từ các cuốn sách đạt giải A, có giá trị xuất sắc, vượt trội về nội dung... Số lượng các Nhà xuất bản tham gia dự giải lần này vẫn tăng hơn so với các giải trước với 48/59 Nhà xuất bản tham gia. Số lượng tên sách và số cuốn về cơ bản vẫn giữ ở mức tương đương so với mùa giải trước (Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ hai có 259 tên sách và bộ sách, gồm 355 cuốn; lần thứ ba có 255 tên sách và 362 cuốn sách).

 

Các Hội đồng chấm Sơ khảo, Chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia đã mời một số chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp với chuyên ngành sách, cũng như một số nhà khoa học trẻ thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội; Đại học Sư phạm TP.Hồ Chí Minh, Học viện Ngoại giao, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam... tham gia chấm giải.

 

Các cuốn sách đạt giải đều phải trải qua các vòng chấm của Hội đồng chấm Sơ khảo; Hội đồng chấm Chung khảo; Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia. Các cuốn sách được đề nghị Giải A còn phải qua khâu phản biện kín của các chuyên gia đầu ngành về từng lĩnh vực. Kết quả qua ba vòng chấm, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ ba đã bỏ phiếu, thống nhất trao giải cho 27 cuốn sách và bộ sách, trong đó có 03 giải A, 10 giải B và 14 giải C.

 

 

Thứ trưởng Bộ TT&TT Hoàng Vĩnh Bảo, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc lần thứ III  và Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Lê Mạnh Hùng trao giải C cho các tác giả, nhóm tác giả, Nhà xuất bản, đơn vị liên kết

 

Các cuốn sách tham dự giải lần này có nội dung phong phú, có tính đa ngành, đa mục tiêu và hướng đến nhiều đối tượng độc giả. Nhiều cuốn sách, bộ sách có giá trị lý luận và thực tiễn cao, có tính thời sự và đang được xã hội quan tâm. Trong đó, tác phẩm tác giả Herodotus, người dịch: PGS.TS Lê Đình Chi; Nhà xuất bản Thế giới; đơn vị liên kết: Công ty Cổ phần Sách Omega Plus Việt Nam; Đoàn Binh Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng được viết từ năm 1952 là một cuốn sách quý hiếm trong kho tàng sách thiếu nhi Việt Nam; Tác phẩm Hình ảnh lâm sàng, chẩn đoán và điều trị trong chuyên ngành da liễu (02 tập) của tập thể tác giả do PGS. TS. Nguyễn Văn Thường (chủ biên) thể hiện tính sáng tạo, độc lạ trong trình bày bệnh học nói chung, bệnh học da liễu nói riêng, giúp cho người dạy, người học và các bạn đọc quan tâm đến bệnh học da liễu thuận lợi trong quá trình nghiên cứu, tham khảo; Tác phẩm Lịch sử của  Herodotus có giá trị đặc biệt về khoa học lịch sử, thực tiễn xã hội, được đánh giá là tác phẩm lịch sử mở đầu cho Sử học hiện đại phương Tây; Tác phẩm “Biến động môi trường lớp phủ và giải pháp phát triển bền vững tại các đảo san hô khu vực Quần đảo Trường Sa” của TS. Đỗ Huy Cường nằm trong bộ sách Chuyên khảo về Biển đảo Việt Nam là nguồn tư liệu quý phục vụ hoạt động nghiên cứu khoa học, quản lý tài nguyên thiên nhiên và môi trường, phát triển kinh tế xã hội bền vững cho khu vực Quần đảo Trường Sa; đồng thời góp phần khẳng định chủ quyền và thực thi nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ, biển đảo của Tổ quốc; Tác phẩm Lược khảo văn học (3 tập) của GS. Nguyễn Văn Trung là Bộ sách có giá trị về mặt văn học sử, góp phần giúp những người nghiên cứu và yêu văn học hôm nay hiểu thêm về bộ phận văn học, văn chương tiến bộ thời kỳ đất nước còn bị chia cắt trước năm 1975.

 

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt được, Giải thưởng Sách Quốc gia vẫn còn những điểm cần cố gắng khắc phục trong những mùa giải tới. Hiện vẫn còn 11/59 Nhà xuất bản chưa chọn lựa được các đầu sách tham dự giải thưởng. Các tác phẩm được lựa chọn trao giải thuộc các mảng sách Khoa học tự nhiên và công nghệ, Khoa học xã hội và nhân văn, Chính trị - Kinh tế chủ yếu là sách nghiên cứu, chuyên khảo. Còn ít các cuốn sách được viết dưới dạng phổ thông giúp thuận lợi trong việc tuyên truyền, quảng bá tới đông đảo bạn đọc, Chủ tịch Hội Xuất bản, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ III Hoàng Vĩnh Bảo nêu rõ.